Luchtkwaliteit - NO₂-metingen

Bouwjaar

Legenda

Inhoud

Wat voor informatie is hier te vinden
Disclaimer
Automatische meetstations en NO₂-buisjes
Wat is NO₂? - NO₂ en gezondheid
Welke factoren zijn van invloed op de NO₂ concentratie?
Verschillende meetpunten
Wettelijke toetsing

Wat voor informatie is hier te vinden Hieronder vindt u algemene informatie over stikstofdioxide (NO₂), de metingen, meetpunten, wettelijk kader en invloed op de gezondheid. Wat u hier NIET zult vinden is een interpretatie van de recente meetresultaten. De gemeten NO₂ concentraties worden enkele maanden na afloop van elk kalenderjaar samengevat en in perspectief geplaatst in de jaarrapportages van de GGD Amsterdam. Deze zijn te downloaden via www.luchtmeetnet.nl. Disclaimer De meetresultaten worden enkele weken na afloop van elke 4-weekse meetperiode toegevoegd op de website. Deze meetresultaten kunnen nog worden bijgesteld in het kader van de kwaliteitscontrole die standaard op de meetgegevens plaatsvindt. De data is definitief als het jaarrapport is gepubliceerd. De data op de website zijn dus indicatief en er kunnen geen rechten aan worden ontleend. Automatische meetstations en NO₂-buisjes Op de kaart worden de NO₂ metingen getoond in Amsterdam en (wijde) omgeving die door de GGD Amsterdam worden uitgevoerd. Er staan zowel automatische meetstations (volgens de Europese meetstandaarden) als de diffuse metingen op de website. De automatische metingen worden uitgevoerd op meetstations (onderdeel van het landelijk luchtmeetnet) en de diffuse metingen met NO₂-buisjes, ook wel Palmes buisjes genoemd. De automatische meetstations meten 24 uur per dag en 7 dagen per week verschillende luchtverontreinigende componenten. Dit gebeurt met methoden die voldoen aan de wettelijke (EU) eisen. De uurgemiddelde metingen zijn te bekijken via de website www.luchtmeetnet.nl. In aanvulling op deze automatische meetstations wordt op een groot aantal plekken verspreid over de stad de jaargemiddelde NO₂-concentratie gemeten met een eenvoudige en goedkopere, passieve meetmethode. Dit zijn de NO₂- buisjes. Na `ijking` van de buisjes aan het automatisch meetnet kunnen hiermee betrouwbare 4-weeksgemiddelden worden bepaald. Met de NO₂-buisjes worden geen uur- of dagwaarden gemeten. De meetmethode voldoet weliswaar niet aan de wettelijke eisen, maar geeft wel een betrouwbaar beeld van de jaargemiddelde NO₂ concentratie. De metingen geven dus meer inzicht in verschillen en spreiding van hogere en lagere NO₂ concentraties in de stad en omgeving. Het NO₂-buisjes netwerk geeft daardoor een gedetailleerd en betrouwbaar beeld van de luchtkwaliteit in Amsterdam. Wat is NO₂? NO₂ is stikstofdioxide. NO₂ is een gas dat ontstaat bij verbrandingsprocessen, zoals in de motor van een auto. Het is een belangrijke indicator voor de luchtverontreiniging door verkeer. Een veel gebruikte maat om de hoeveelheid of concentratie NO₂ in de lucht uit te drukken is microgram per kubieke meter buitenlucht. Microgram per kubieke meter wordt vaak korter geschreven als: µg/m3. Hoe hoger de concentratie (µg/m3) NO₂, hoe slechter de luchtkwaliteit is. NO₂ en gezondheid Blootstelling aan NO₂ kan samenhangen met een verminderde longfunctie. Ook een toename van luchtwegklachten en astma-aanvallen en een verhoogde gevoeligheid voor infecties komen voor. Omdat NO₂ in de buitenlucht altijd voorkomt in combinatie met andere door het verkeer uitgestoten componenten (zoals roetdeeltjes), is niet goed duidelijk in hoeverre dit aan het NO₂ zelf ligt of dat NO₂ vooral (ook) een indicator is voor het mengsel van schadelijke stoffen. De wereld gezondheidsorganisatie (WHO) heeft voor NO₂ een gezondheidskundige advieswaarde opgesteld voor lange termijn blootstelling. Dit is 10 microgram per kubieke meter (m3) als jaargemiddelde concentratie. Vanuit het oogpunt van gezondheid is het belangrijk dat de concentraties luchtverontreiniging zo laag mogelijk zijn. Welke factoren zijn van invloed op de NO₂ concentratie? Het weer heeft een grote invloed op de NO₂ concentratie: in de zomer zijn de concentraties (veel) lager dan in de winter. Ook binnen een seizoen kunnen de 4-weeksgemiddelde concentraties sterk variëren. De windrichting en windkracht bepaalt onder andere hoeveel NO₂ er komt `aanwaaien` en in welke mate de verontreiniging `blijft hangen`. De 4-weeks gemiddelde concentraties kunnen daarom niet worden vergeleken met de grenswaarde voor het jaargemiddelde. De 4-weeksgemiddelden kunnen wel met elkaar worden vergeleken, en geven dan informatie over relatief meer of minder verontreinigde plekken in de stad. In Amsterdam is het verkeer de belangrijkste bron van NO₂. Daarom is op plekken met veel verkeer de NO₂ concentratie hoger dan op plekken met weinig verkeer. Op de kaart zijn de straat- en snelweglocaties de plekken met veel verkeer en de achtergrondlocaties de plekken met weinig verkeer. Verschillende meetpunten De NO₂-buisjes hangen op verschillende plekken in de stad en omgeving. Er zijn zes type meetpunten te onderscheiden. Dit zijn: achtergrond, straat, snelweg, waterweg, luchtvaart en industrie. Op de kaart zijn ook de automatische meetstations toegevoegd.

Achtergrond: dit zijn plekken waar weinig tot geen verkeer is. Rustige straten in een woonwijk zijn hier een voorbeeld van. De NO₂ concentratie is hier lager dan op de andere meetpunten.
Straat: dit zijn plekken aan drukke straten waar veel verkeer rijdt. Een voorbeeld hiervan zijn de buisjes op de Stadhouderskade in Amsterdam.
Snelweg: dit zijn plekken langs een snelweg, zoals langs de Ring A10.
Waterweg: dit zijn plekken waar scheepvaart langskomt, zoals op het Java-eiland.
Luchtvaart: dit plekken die in de buurt van Schiphol liggen. Het gaat om de automatische meetstations Badhoevedorp, Hoofddorp en Oude Meer.
Industrie: dit zijn plekken in de buurt van industriële activiteiten zoals in de IJmond en bij het Havengebied van Amsterdam.

Op de kaart worden ook de door de GGD Amsterdam beheerde automatische meetstations getoond. Deze zijn te herkennen aan de naam `GGD meetstation`. Na het klikken op het bolletje staat er bij Type meting `Automatisch meetnet`. Bij NO₂-buisjes staat er bij Type meting `Palmes`. Op de meetstations worden 24 uur per dag en 7 dagen per week metingen uitgevoerd. Deze metingen kunnen via luchtmeetnet.nl worden bekeken. Op deze site is ook te zien waar de meetstations liggen. Om een goede vergelijking met de NO₂-buisjes te kunnen maken worden de 4-weeksgemiddelden getoond. Deze 4-weeksgemiddelden zijn de gemiddelden over dezelfde periode als de NO₂-buisjes. De jaargemiddelde waardes van de meetstations, die op maps.amsterdam.nl/no2 worden getoond, zijn gebaseerd op de periode 1 januari tot en met 31 december. Deze waardes kunnen iets afwijken van het gemiddelde van de dertien 4-weeksgemiddelden. De metingen van de NO₂-buisjes starten namelijk niet precies op 1 januari en eindigen niet precies op 31 december. Door de concentraties op straat-, snelweg-, industrie- of waterweglocaties te vergelijken met nabij gelegen achtergrondlocaties, kan iets gezegd worden over de bijdrage van de betreffende straat, snelweg, industrie of waterweg aan de lokale concentratie. Wettelijke toetsing Wettelijke toetsing van de luchtkwaliteit gebeurt in Nederland op basis van berekeningen. Deze berekeningen worden jaarlijks uitgevoerd door het RIVM met de Monitoringstool. Meetgegevens van onder andere de GGD Amsterdam leveren input voor deze modelberekeningen. In de wetgeving is vastgelegd dat de luchtkwaliteit wordt berekend op wettelijke toetspunten. In de praktijk is dit in steden meestal aan de gevel van woningen of andere gebouwen waar mensen langdurig verblijven. Deze wettelijke toetsing met behulp van de Monitoringstool wordt aan het einde van elk jaar uitgevoerd voor het voorgaande kalenderjaar. Uitgebreide informatie over de Monitoringstool is te vinden op nsl-monitoring.nl. Vanuit wettelijk oogpunt vormt alleen in Amsterdam overschrijding van de grenswaarde voor de jaargemiddelde NO₂ concentratie nog een probleem. De wettelijke grenswaarde voor NO₂ is 40 microgram per m3. Nieuwe meetlocaties worden zoveel mogelijk geplaatst op wettelijke toetsafstand (aan de gevel). De wettelijke toetsafstand is in het verleden echter enkele malen gewijzigd, en het was (en is) niet altijd mogelijk om exact op wettelijke toetsafstand te meten. Voor een goed beeld van de ontwikkeling van de luchtkwaliteit is het belangrijk om metingen langdurig op exact dezelfde plek uit te voeren. Een groot deel van de NO₂-buisjes metingen wordt daarom niet op wettelijke toetsafstand uitgevoerd, maar dichterbij de weg. Als je op een punt op de kaart klikt dan is te zien of het buisje op wettelijke toetsafstand hangt (ja/nee) en op welke afstand het buisje van de gevel hangt (in meters). De buisjes waarbij de afstand 0.1 meter is hangen aan de gevel.